Otoczony zwartą zabudowa kamieniczek stoi POMNIK poświęcony tym wszystkim, którzy oddali
życie w obronie wolności i niepodległości Ojczyzny w latach 1914-18,1920. W tym roku mija
90. lat od postawienia na słupeckim Rynku tego symbolu wolności i niepodległości .
Kilka faktów z historii :
W
dniu 3 maja 1926r. dzięki staraniom władz miasta i powiatu oraz ofiarom obywateli
POMNIK postawiono na wieczną pamięć i umocnienie patriotycznej
woli narodu i jej przyszłych pokoleń. Zaprojektowany przez Cezarego Góralskiego
–studenta architektury Politechniki Warszawskiej, wykonany przez firmę Granit S-ka Akcyjna w
Poznaniu z czerwonego piaskowca szydłowieckiego z godłem orła białego w koronie -autorstwa znakomitej firmy braci
Łopieńskich z Warszawy -stał się wkrótce
najważniejszym elementem miasta.
Mieszkańcy Słupcy i powiatu gromadzili
się przy POMNIKU podczas ważnych uroczystości narodowych
i lokalnych :
„Przy pomniku odbywały się apele poległych ,
stały warty honorowe członków POW i harcerzy , płonęły znicze, balkony
posesji przyozdabiano chorągwiami,
portretami marsza łka i prezydenta, gromadzili się rezerwiści, peowiacy wspominali dni walki , dni chwały polskiego
żołnierza(…)młodzież deklamowała wiersze
patriotyczne, nauczyciele przychodzili z uczniami i przeprowadzali pogadanki
historyczne(…)pomnik przystrajano
girlandami ; przy pomniku się spotykano, robiono sobie fotografie, które
wysyłano znajomym odwiedzający miasto goście ,ważne delegacje, władze,
wycieczki zawsze kierowały swe kroki ku temu symbolowi”.
(wg M. Jarecki, Aby pamięć nie zaginęła”2001r.)
Było tak do wybuchu II wojny
światowej. Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Słupcy , już w 1940r. hitlerowcy zniszczyli ten tak ważny symbol
niepodległości w naszym mieście. W miejscu gdzie stał zrobiono rabatki , jedynie cztery dęby (posadzone w okresie
międzywojennym) rosły nadal.
Po
zakończeniu II wojny światowej , w tym miejscu w roku 1946 pojawił się inny Pomnik - poświęcony żołnierzom Armii Czerwonej,
którzy polegli w styczniu 1945 r. wyzwalając Słupcę. Zaprojektował go Adolf Zdziarski – nauczyciel
Liceum Ogólnokształcącego w Słupcy, absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
POMNIK Wolności zastąpiono więc symbolem
wdzięczności zwieńczonym pięcioramienną,
czerwoną gwiazdą.
Myśl odbudowy POMNIKA trwała jednak w świadomości mieszkańców niezależnie od
okoliczności politycznych. Taka
możliwość nastąpiła dopiero w roku
1990r.: ukonstytuował się wtedy Komitet Odbudowy Pomnika z inicjatorem i pierwszym
przewodniczącym dr Romanem Grzeszczakiem.
Po 57 latach na swoje historyczne miejsce powrócił zrekonstruowany POMNIK, na mocy decyzji Rady
Miasta Słupcy II kadencji : ”szanując
wolę mieszkańców miasta, aby uczcić pamięć swoich współbraci walczących o
wolność ojczyzny (…)pomnik ten stawiamy na wieczną chwałę i pamiątkę ofiary jaką mieszkańcy naszego
miasta ponieśli w całym okresie walk o niepodległość Rzeczpospolitej Polskiej ”
(z aktu erekcyjnego z dnia 28
sierpnia 1997r.)
Autorem rekonstrukcji pomnika była pracownia autorska Pawła Szumigały z Poznania,
wykonanie powierzono warsztatowi kamieniarskiemu Zbigniewa Wawrzyniak z
Murowanej Gośliny.
W dniu 11 listopada 1997 r. miała miejsce uroczystość ponownego odsłonięcia POMNIKA , przed którym znowu
mieszkańcy Słupcy i powiatu
gromadzą się podczas ważnych
uroczystości patriotyczno –narodowych.
W roku 2009 dołożono cztery tablice upamiętniające mieszkańców ziemi słupeckiej poległych
w obronie ojczyzny w latach 1939-1945 oraz inicjatorów i uczestników walki
konspiracyjnej o demokratyczną Polskę.
Jak 90 lat temu tak i dzisiaj stojący w sercu miasta Pomnik jest symbolem
pamięci i szacunku dla tych, którzy w różnych okresach historii potrafili
przedłożyć dobro ojczyzny nad swoje własne.
Zachęcamy
do obejrzenia tej wystawy, szczególnie w dniu 3 maja b.r. po uroczystościach na
słupeckim rynku - w godzinach od 15.00 do 18.00. Wystawie towarzyszy prezentacja multimedialna.
Z tej okazji Muzeum wydało trójwymiarowa kartę z widokiem Pomnika - oraz okolicznościową zakładkę.
Zapraszamy
Beata Czerniak